1. Twoje możliwości
Dobierz charakter wyprawy do swoich możliwości. Pamiętaj, że lepiej zaczynać od tras na których wiesz, że dasz sobie radę. Takie wyjazdy spowodują, że będziesz miał olbrzymią przyjemność z jazdy i odkrywania nowych miejsc, a jednocześnie nabierzesz apetytu na kolejne wyzwania i rowerowe przygody. Będziesz zdobywać doświadczenie. Równocześnie upewnij się, że grupa w której zamierzasz podróżować jest na podobnym poziomie co Ty.
2. Zadbaj o kondycję
Przygotuj się kondycyjnie do podróży. Jeśli masz już pomysł na wyprawę, albo znasz jej program i charakter trasy, postaraj się przygotować do niej jak najlepiej swój organizm. W tym celu przede wszystkim staraj się regularnie jeździć. Dobrym pomysłem są na przykład dojazdy do pracy rowerem lub chociażby 2-3 wycieczki rowerowe w tygodniu. Jeśli wiesz, że dzienne dystanse na wyprawie będą wynosić kilkadziesiąt kilometrów, koniecznie rób też takie dystanse przed wyjazdem – w ten sposób przyzwyczaisz organizm do wzmożonego wysiłku. Pamiętaj o tym, że na wyprawie będziesz pokonywać określony dzienny dystans przez kilka dni z rzędu. Jeśli wybierasz się na daleką wyprawę w teren górzysty, to wcześniej spróbuj swoich sił gdzieś bliżej w górach – może na przykład weekend w Beskidach będzie dobrym pomysłem? Poznasz wtedy swoje możliwości i będziesz wiedzieć na co zwrócić uwagę przygotowując formę do wyprawy. Jako uzupełnienie treningów rowerowych potraktuj różne inne formy aktywności fizycznej. Długie spacery, bieganie, czy pójście na basen na pewno nie zaszkodzą…
3. Źródła informacji
Wykorzystuj materiały, które możesz znaleźć w internecie. Są to opisy wypraw, zdjęcia satelitarne, tracki gpx. Przydatne jest do tego Google Maps, istnieje jeszcze sporo innych specjalistycznych serwisów. Przed wyprawą sprawdź trasę – przez jakie tereny przebiega, gdzie znajdziesz na niej miejscowości i zaopatrzenie (sklepy z częściami i serwisy rowerowe), jak wygląda jej profil wysokościowy. Dzięki temu zaplanujesz sobie dobrze podróż i dzienne dystanse, albo po prostu będziesz wiedzieć co Cię czeka na zorganizowanej wyprawie i lepiej się do niej przygotujesz.
4. Wybierz sprzęt
Dobierz rower dopasowany do Ciebie, wedle Twoich potrzeb i terenu w jakim zamierzasz podróżować. Rowery MTB wcale nie są najlepsze do pokonywania długich dystansów. W większości przypadków o wiele wygodniejsze będą rowery turystyczne typu cross lub trekking. Dopasuj dobrze siodełko. Miej też na uwadze to, że uniwersalna i prostsza konstrukcja roweru będzie bezpieczniejsza jeśli wybierasz się w miejsca, w których ciężko o sklepy i serwisy rowerowe oraz części zamienne. Postępuj w myśl zasady – im mniej rzeczy w rowerze może się zepsuć lub im łatwiej je naprawić, tym lepiej. Na przykład zabranie roweru zbudowanego na dobrej stalowej ramie w jakieś zupełnie odludne miejsce będzie lepszym pomysłem niż wzięcie roweru z ramą węglową, pewniejsze będą hamulce mechaniczne niż hydrauliczne itp.
5. Sprawdź sprzęt
Koniecznie przetestuj swój rower, sprzęt i ekwipunek przed wyprawą. Zacznij wcześniej jeździć na tym rowerze i z tym osprzętem, który zamierzasz wykorzystać w podróży. W ten sposób zweryfikujesz co się sprawdza, a co nie i należy to wymienić przed wyprawą. Przed wyjazdem sprawdź dokładnie rower, a najlepiej oddaj go do profesjonalnego serwisu rowerowego na przegląd i ewentualną wymianę niezbędnych komponentów. Pamiętaj o tym, że zużycie eksploatacyjne części rowerowych to norma rzecz i regularnie należy je wymieniać. Pozwoli to zminimalizować ryzyko awarii sprzętu podczas wyprawy.
6. Podstawowe umiejętności
Naucz się wykonywać podstawowe naprawy takie jak łatanie lub wymiana dętek, regulacja hamulców i przerzutek, rozpinanie łańcucha itp. Takie drobne awarie mogą Ci się zdarzyć w czasie każdej rowerowej wycieczki i warto umieć sobie z nimi radzić. Zabieraj również ze sobą podstawowe części zamienne i narządzie rowerowe, tak aby móc być w jak największym stopniu samowystarczalnym. Jeśli wybierasz się w podróż w grupie, warto mieć w niej osobę, która dobrze zna się na serwisowaniu roweru – na pewno jej wskazówki co do zabieranego wyposażenia będą bardzo cenne. Podróżując w grupie możecie również podzielić między siebie różne uniwersalne narzędzia i części zamienne, tak aby bagaż nie był zbyt ciężki.
7. Zadbaj o ekwipunek
Dobrze dobierz odzież i pozostały ekwipunek turystyczny. Pamiętaj o tym, że do każdego rodzaju aktywności fizycznej dedykowana jest specjalna odzież. I na ogół nie jest to tylko chwyt marketingowy. Dobrze dobrana odzież kolarska, chociażby dobre spodenki z porządną wkładką bardzo wpływają na komfort jazdy, szczególnie na długich dystansach. Pakuj się „kompaktowo” i nie przesadzaj z ilością ubrań. Pamiętaj, że turystyce aktywnej najlepiej sprawdza się kilka warstw odzieży (tzw. „na cebulkę”). Jeśli wybierasz się w podróż w grupie, część sprzętu warto rozdzielić między wszystkich uczestników np. namioty, sprzęt obozowy, narzędzia. Rozsądnie wybierz jak będziesz przewozić swój bagaż – czy będą to sakwy na bagażnik, czy bikepackingowy system troczenia do ramy, czy może tylko niewielki plecak rowerowy, a cała reszta Twoich rzeczy będzie transportowana samochodem wspierającym wyprawę.
8. Bezpieczeństwo
Zadbaj o bezpieczeństwo. Podczas jazdy używaj kasku rowerowego, a po zmroku dobrego oświetlenia. Miej przy sobie podstawową apteczkę ze środkami opatrunkowymi, aby w razie czego móc szybko i na miejscu udzielić pierwszej pomocy sobie lub komuś na trasie. Dodatkowo zapoznaj się z przepisami ruchu drogowego obowiązującymi w kraju, po którym masz zamiar podróżować.
9. Transport roweru
Jeśli wybierasz się w daleką podróż samolotem pamiętaj, że z reguły przewóz roweru należy zgłosić wcześniej w linii lotniczej. Przygotuj też dobrze rower do transportu – trzeba go specjalnie zabezpieczyć przed nadaniem na lotnisku. Musi być zapakowany w specjalny sztywny pokrowiec lub w zabezpieczony i usztywniony karton. Sprawdź w linii lotniczej jakie mogą być jego wymiary i limit wagowy. Na ogół należy też rozkręcić rower – zdjąć koła, kierownicę, pedały i siodełko. Wszystkie elementy warto zabezpieczyć tak, aby nie uszkodziły się w transporcie i nie latały luźno w pokrowcu czy kartonie – można do tego użyć folii bąbelkowej, fragmentów kartonów oraz taśmy klejącej. Pamiętaj o tym, że będziesz potrzebować takiego opakowania i zabezpieczenia również podczas powrotu z wyprawy. Na takim przygotowanym do nadania bagażu warto umieścić też naklejkę z danymi pasażera i numerem lotu (może ułatwić odnalezienie zagubionego bagażu i szybsze dostarczenie na miejsce) oraz z informacją, że w środku znajduje się rower.
10. Towarzystwo
Jeśli idea wypraw rowerowych bardzo Ci się spodobała, ale nie masz jeszcze dużego doświadczenia – zacznij od bliższych tras, w bardziej „cywilizowanych” rejonach. A jeśli marzą ci się dalekie i egzotyczne, ale rzadko eksplorowane kierunki, dołącz do zorganizowanej i doświadczonej ekipy. Taka opcja to możliwość zdobycia cennej wiedzy, dzięki której kolejne wyprawy będą dużo łatwiejsze, ale i okazja do poznania ludzi, którzy podzielają Twoją rowerową pasję i z którymi przeżyjesz niejedną rowerową przygodę!
Opracował Jakub Czajkowski – pasjonat jazdy rowerem o każdej porze roku i miłośnik wszelkiej turystyki aktywnej. W OFFTRAVEL prowadzi m.in. wyprawy rowerowe w Polsce, Kirgistanie i Mongolii oraz planuje nowe kierunki. Za rowerowy projekt „Mongolia na Dwóch Kółkach” był nominowany do nagrody TRAVELERY National Geographic w kategorii podróż roku.